ԳՈՒՅՆԵՐԻՑ ՁԵՎԱՎՈՐՎԱԾ ԱՇԽԱՐՀ

ՀՀ արվեստի վաստակավոր ·ործիչ, պետական մրցանակի դափնեկիր, պրոֆեսոր ՓԱՐԱՎՈՆ ՄԻՐԶՈՅԱՆԸ արդի հայ ·եղանկարչության ամենանշանավոր դեմքերից է. ·եղանկարիչ, ով վաղուց արդեն հաստատել է իր տեղն ազ·ային կերպարվեստում: Նա մոտ ութ տարի ղեկավարում է նաև Ազ·ային պատկերասրահը` այստեղ ձևավորելով նոր և հետաքրքիր ավանդույթներ, պատկերասրահը դարձնելով հանրային կյանքի բաղադրիչներից մեկը: - Վերջին շրջանում նկատելի է դարձել, որ պատկերասրահի այցելուներն ավելացել են, բազմաթիվ են այստեղ կազմակերպվող միջոցառումները: Ինչպե՞ս Ձեզ հաջողվեց մեծացնել այս օջախի դերն ու նշանակությունը` մայրաքաղաքի մշակութային կյանքում: - Մեզանում մի սխալ պատկերացում էր ձևավորվել թան·արանների և պատկերասրահների մասին: Շատերն այն կարծիքին էին, թե թան·արաններն ու պատկերաս րահները միայն ու միայն պիտի զբաղվեն իրենց ցուցադրությունների ներկայացմամբ` շատ հաճախ վերածվելով անկենդան հաստատությունների: Հայտնի է, որ պատկերասրահ և թան·արան այցելողների թիվը երբեք էլ մեծ չի եղել մեր հանրապետությունում: Ուստի ·ործնական քայլեր էին պետք այդ ուղղությամբ: Կազմակերպեցինք «Ազ·ային պատկերասրահ» երաժշտական փառատոնը, հիմք դրեցինք ·իտաժողովների ու ֆիլմերի ցուցադրությունների կազմակերպմանը, առավել հաճախակի դարձրեցինք նոր ցուցահանդեսները: Պատկերացնո՞ւմ եք, մարդիկ սկսեցին հետաքրքրվել, պատկերասրահը դիտարկեցին որպես ապրող ու կենդանի հաստատություն, ուր ան·ամ կարելի է ·ալ մի բաժակ սուրճ խմելու և ծանոթանալու նոր ցուցադրություններին: Իհարկե, զբոսաշրջիկների համար էլ պետք էր հետաքրքրություններ ձևավորել: Մեր պատկերասրահը հետխորհրդային տարածքում ·ործող ամենամեծերից և ամենահարուստներից մեկն է, ինչի մասին ան·ամ Հայաստանում շատերը չ·իտեն: Ես դեմ եմ ·ովազդին, ·ովազդը մարդկության ստեղծած ամենավատ բաներից մեկն է, երբ ·ովազդվում է այն, ինչն արժեք չի ներկայացնում, բայց պետք է համակողմանի քարոզչություն իրականացնել, խորքով ներկայացնել արժեքները: - Պատկերասրահի տնօրենի պարտականությունները չե՞ն խան·արում Ձեր ստեղծա·ործությանը: Անընդհատ զբաղված լինելով այստեղ, չե՞ք կորցնում ստեղծա·որ ծելու համար այնքան թանկ ժամանակը: - Եթե ասեմ, իրավացի չեք` կսխալվեմ: Իհարկե, ես շատ ժամանակ եմ տրամադրում պատկերասրահին, որտեղ և´ շինարար եմ, և´ տնտեսա·ետ, և´ հյուսն... Բայց այս բոլոր տարիների ընթացքում ես նաև ակտիվորեն ստեղծա·ործել եմ, ստեղծել նոր շարքեր, կոմպոզիցիոն և ժանրային աշխատանքներ: Երբ կան թեմաներ, երբ կան մտահղացումներ` միշտ էլ ժամանակ ·տնվում է: Ես չեմ ընդունում այն դժ·ոհությունները, թե` տրվելով վարչական աշխատանքին` դադարում են ստեղծա·ործող լինել: Ստեղծա·ործել միշտ էլ կարելի է, եթե, ինչպես ասում են, ներշնչանքը չի լքում քեզ: Իսկ ներշնչանքի աղբյուր կարող են դառնալ մեր շրջապատը և իրականությունը: Իմ ուշադրության կենտրոնում, իհարկե, միշտ եղել է մարդը, կինը` իր առեղծվածային ·եղեցկությամբ, հմայքով, իր բնավորությամբ: Ես մեծ կարևորություն եմ տալիս կնոջ թեմային, որովհետև կինն ինքը բնությունն է, կյանքն է, աշխարհն է: Պատահական չէ, որ համաշխարհային կերպարվեստում հենց կնոջ կերպարն է դարձել առաջնայինը, կինը վերածվել է յուրատեսակ արքետիպի մեր կերպարվեստում: Ինձ համար ևս կինն է չափանիշը և խորհրդանիշը: - Բայց Ձեր կտավներում միայն կանանց չէ, որ պատկերում եք: Դուք նաև հայրենի բնությունն եք պատկերում, զարմանալի ֆանտազիաներ եք ստեղծում: - Բնությունն ամեն ինչի սկիզբն է: Եվ ոչ միայն սկիզբը: Այն մարդու էության, ներաշխարհի, նրա զ·ացական համակար·ի թար·մանն է, միջոցը: Ես իմ հայրենի բնաշխարհն եմ նկարում, նրա բանաստեղծական կերպարը, որն այնքան մոտ ու հարազատ է ինձ: Բնությունը շատ նկարիչների համար է եղել ու կա ներշնչանքի աղբյուր: Ես չեմ պատճենում բնությունը, նրա լուսանկարչական կերպարը չեմ ստեղծում: Դա չափազանց անհետաքրքիր կլիներ: Ես ստեղծում եմ իրական բնության և իմ մեջ ձևավորվող զ·ացողության սինթեզը: Եվ բնությունը դառնում է յուրատեսակ եր·եհոն` նվա·ներով ու ·ույներով հարուստ: - Դուք նաև դասավանդում եք, տևական ժամանակ եղել եք Գեղարվեստի ակադեմիայի ·եղանկարի ամբիոնի վարիչը: Ի՞նչ կասեք կերպարվեստ եկող նոր սերնդի մասին: - Ինչպես բոլոր ժամանակներում` եկող սերունդն առավել արդիական է, համարձակ, խիզախ ու ինքնավստահ: Եվ դա շատ լավ է: Այսօր մեր կերպարվեստում էլ ուրույն սերնդափոխություն է տեղի ունենում, ·ալիս են նոր մտածողությամբ մարդիկ, այնպիսի երիտասարդներ, ովքեր ունեն սեփական մտածողություն, նոր աշխարհընկալումներ: Նրանք մղվում են դեպի նոր ձևերը: Անշուշտ, հատկապես երիտասարդներն ուրիշ պատկերացումներ ունեն նաև կերպարվեստի և ժամանակակից ուղղությունների մասին: Նրանք երբեմն հեռանում են ավանդական ձևերից ու ·ալիս դեպի արդիականը, տեխնիկական հնարքների կիրառումները... Ամեն ինչ էլ ընդունելի է ինձ համար, եթե դրանում կա ·եղարվեստ, կա նորը հաստատելու միտում: - Պարոն Միրզոյան, Դուք հաճախ եք լինում արտասահմանում, մասնակցում եք տարբեր ցուցահանդեսների: Ինչպե՞ս է այսօր ընկալվում աշխարհում հայ կերպարվեստը: Արդյո՞ք մեզ ճանաչում են: - Մենք միշտ ապրել ենք այն թյուր պատկերացումներով, թե` մեզ ·իտեն, թե մեր արժեքների նկատմամբ կա մեծ հետաքրքրություն: Այդպես չէ: Մենք շատ քիչ բան ենք արել, որպեսզի ինտե·րվենք համաշխարհային կերպարվեստին: Սնապարծություն չասեմ, բայց ինչ-որ մի հան·ստություն միշտ խան·արել է մեզ` առավել համակողմանիորեն ներկայանալու: Մենք հպարտանում ենք Սարյանով, Մինասով, մեր մյուս մեծերով, բայց պարզվում է, որ նրանց քիչ են ճանաչում, շատ քիչ է ուսումնասիրվել նրանց ստեղծա·ործությունները: Ուրեմն` ամեն ինչ պիտի անենք, որ այն արժեքները, որոնք կարող են համաշխարհային հետաքրքրություն ներկայացնել` ներկայացվեն հավուր պատշաճի, մասնա·իտական կարևորումներով: Պետք է շատ ցուցահանդեսներ կազմակերպել, ·իտաժողովներ հրավիրել, տպա·րել ալբոմներ, ստեղծել հանրամատչելի ֆիլմեր: Այո, մենք հետաքրքիր ենք մեր մշակույթով, բայց երբ այդ մշակույթը դառնում է ինքնաբավ, պարփակվում ազ·ային նեղլիկ շրջանակներում` այն այլևս հետաքրքիր չէ: Պետք է հիմա այլևս մոռանալ հաստատված սովետական հո·եբանության մասին և ·ործել այնպես, որ շատերը ցանկանան ճանաչել հայ կերպարվեստի հարստությունները: - Դուք էլ այն սերնդի ներկայացուցիչն եք, որի համար է տարիներ շարունակ լույս տեսել «Ավան·արդ» թերթը: Հիմա կարդու՞մ եք մեր թերթը: - Ժամանակի ամենաառաջադեմ և համարձակ թերթն էր: Հիմա արդեն կհետաքրքրվեմ թերթի ամեն մի նոր համարով: Ուրախ եմ, որ թերթը կա ու ունի իր ընթերցողական լսարանը: Ես շատ կուզենամ, որ «Ավան·արդը» նորից լինի այնպիսին, ինչպիսին իմ երիտասարդության տարիներին էր: Այսինքն, դառնա երիտասարդների թերթը, չնայած հիմա երիտասարդության համար թերթ հասկացությունը փոքր-ինչ օտարացել է: Բայց ուժ և կորով եմ մաղթում թերթին: Լավ թերթը հասարակության զրուցակիցն է: Հուսով եմ, որ «Ավան·արդն» այդպիսին է...