«Հզորը պետք է հզորին վայել պահվածք ունենա»


Հայաստանի ներքաղաքական կյանքում վաղուց արդեն գերիշխող են նախընտրական տրամադրությունները: Դրանով համակված են թե° խորհրդարանում ներկայացված քաղաքական ուժերը, թե° ԱԺ-ից դուրս գտնվող կուսակցությունները: Յուրաքանչյուր փոքր ու մեծ իրադարձություններին առաջիկա ընտրությունները յուրահատուկ տրամաբանություն են հաղորդում: Քննարկման է դրված 2007 թ. պետբյուջեն: Շուտով կվերսկսվեն Ընտրական օրենսգրքի քննարկումները: Դրանց զուգահեռ «եռում» է քարոզարշավը, որը շատ հաճախ ուղեկցվում է սև PR-ով: Այս և մի քանի այլ հարցերի շուրջ է մեր զրույցը ԱԺ պատգամավոր, ՀՀԿ խմբակցության անդամ ՍԱՄՎԵԼ ՆԻԿՈՅԱՆԻ հետ: - ԱԺ վերջին քառօրյայում կրքերը բորբոքվեցին հիմնականում «Հասարակության և պետական կարիքների համար սեփականության օտարան մասին» օրինագծի շուրջ: Ընդդիմադիրները պնդում էին, թե այս օրենքի ընդունումը կոտնահարի մարդկանց իրավունքները: Արդյո՞ք դա համապատասխանում է իրականությանը: - Այս օրինագիծը շրջանառության մեջ էր մոտ հինգ ամիս: Ինչպես յուրաքանչյուր օրենք, այն նույնպես կոչված է կարգավորելու որոշակի ոլորտ: Պետության և քաղաքացիների իրավահարաբերությունները կանոնակարգելու խնդիր կար: Ինչպես գիտեք, Բուզանդի փողոցի, Հյուսիսային պողոտայի, Կոզեռնի բնակիչները դժգոհ են գույքի օտարման գործընթացից և առայսօր իրենց բողոքի ձայնն են բարձրացնում: Հետևաբար` վերոնշյալ օրենքը կարևորվում է նրանով, որ հետայսու բացառվեն թյուրիմացությունները և տարըմբռնումները: Չգիտես ինչու` բոլորը պատկերացնում են, թե դա միայն քաղաքի կենտրոնին է վերաբերում: Նման խնդիրներ կարող են ծագել հանրապետության տարբեր մարզերում: Ասենք միջպետական նշանակության գազամուղ է կառուցվում և այն անցնում է որևէ բնակչի սեփականությունը հանդիսացող հողատարածքով: Պետք է, չէ՞, օրենք, որ կանոնակարգի, թե ինչպե՞ս պետք է լուծել այս խնդիրը: - Իսկ ինչո՞ւ էր դժգոհ ընդդիմությունը, որն ամեն կերպ ձգտում էր տապալել օրենքի ընդունումը: - Եթե այս օրենքը ներկայացվեր, ասենք, երեք տարի առաջ, առանց լուրջ բանավեճերի կընդունվեր: Բայց նախընտրական տարի է, հասկանալի է, ընդդիմությունը շահարկումների համար առիթներ է որոնում: Լավ իմանալով, որ այս խնդրի շուրջ բնակչության որոշակի մասի դժգոհություններ կան, գիտացելով նաև, որ ներկայացված օրենքը բողոքարկու այս խավին չի առնչվում, քանի որ չունի հետադարձ ուժ, այնուամենայնիվ, այս մարդկանց հաճոյանելու և լրացուցիչ ընտրազանգված ձեռք բերելու նպատակով հարցը շահարկման առարկա դարձվեց: Վստահեցնում եմ, որ մեր ազգաբնակչությունը շահագրգռված է այս օրենքի ընդունումով, որովհետև այն անմիջականորեն բխում է իրենց շահերից, պաշտպանում է իրենց իրավունքները: - ԱԺ-ում քննարկվում է 2007 թ. պետբյուջեն: Ընդդիմադիրները այն գնահատելիս համեմատում են մեր հարևան երկրների, հատկապես Ադրբեջանի բյուջեի հետ: Արդյո՞ք ճիշտ է այդպիսի զուգահեռներ անցկացնելը: - Կարծում եմ` դա սխալ մոտեցում է: Նման համեմատություններ անելիս պետք է հաշվի առնել պետության տարածքը, բնակչության թիվը, բնական ռեսուրսները: Իսկ եթե դրանք անտեսվում են, ապա կարելի է համեմատվել օրինակ` ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հետ և «ստանալ» տխուր պատկեր: 2007-ի բյուջեն ճիշտ գնահատելու համար այն պետք է համեմատել նախորդների հետ: Յուրաքանչյուր տարի բյուջեի մուտքերն ու ծախսերը նկատելիորեն մեծանում են: Եթե նորանկախ պետության պատմության ընթացքում, յուրաքանչյուր տարի այնպիսի տնտեսական աճ, ըստ այդմ բյուջեի մուտքերի ավելացում ունենայինք, որքան վերջին չորս տարիներին, այսօր մեր ժողովրդի կենսամակարդակը անհամեմատ ավելի բարձր կլիներ: Համոզված եմ, կանցնի ևս մի քանի տարի, և ժողովուրդը շոշափելիորեն կզգա սոցիալական վիճակի նկատելի բարելավում: Տնտեսական թռիչքներ չեն լինում: Էվոլյուցիոն ճանապարհով, հիմքում դնելով աղքատության նվազեցման ռազմավարական ծրագիրը, կառավարությունը 2007 թ. բյուջեով ևս մեկ առաջընթաց խոշոր քայլ է կատարում: Եվ կարևորն այն է, որ բյուջեի ծավալների մեծացումը կատարվում է ի հաշիվ տնտեսական զարգացման և, իհարկե` «ստվերի» կրճատման: Հարկային բեռը չի մեծացվում, ինչը կարող էր գործարարությանը վնաս հասցնել: - Խոսենք Ընտրական օրենսգրքի մասին, որն արդեն ԱԺ-ում առաջին ընթերցմամբ ընդունվել է: Վերջերս կարծիքներ են հնչում, թե ՀՀԿ-ն մտադիր է խախտել կոալիցիոն գործընկերների հետ նախկինում ձեռք բերած համաձայնությունը և ավելացնել մեծամասնական ընտրակարգով հատկացվելիք տեղերի քանակը: Արդյո՞ք դա համապատասխանում է իրականությանը: - Իր գործընկերների հետ ձեռք բերված պայմանավորվածությունը խախտելու մտադրություն ՀՀԿ-ն չունի: Իսկ եթե մեր գործընկերները փորձեն խախտել նախկին պայմանավորվածությունը, ՀՀԿ-ն էլ կվերանայի իր մոտեցումը, այսինքն` մենք ազատ կլինենք մեր դիրքորոշումներում: Բայց նման բան առայժմ չկա: Չեմ կարծում, թե այդպիսի իրավիճակ կստեղծվի: - Իսկ եթե պայմանավորվածությունը խախտի ՀՀԿ-ի նախկին գործընկերը` ՕԵԿ-ը և պնդի 100 տոկոս համամասնական ընտրակարգի անհրաժեշտությունը, նրան էլ միանան ինչպես մյուս ընդդիմադիրները, այնպես էլ իշխանական և իշխանամետ որոշ ուժեր: - ՕԵԿ-ը, ճիշտ է, հրապարակավ հայտարարում է, որ կողմ է 100 տոկոս համամասնականին, բայց այդ հարցով օրենսդրական նախաձեռնությամբ հանդես չի եկել: Նույնը վերաբերում է ՀՅԴ-ին: Իսկ ԱԺ փոքրամասնությունը այդ հարցում որևէ բան փոխել ի զորու չէ: - Այժմ անդրադառնանք ժամանակից շուտ սկսված քարոզարշավին, որը մշտապես ուղեկցվում է սև PR-ով, և որպես կանոն ամենամեծ ցեխագնդերը շպրտվում են ՀՀԿ ուղղությամբ: Տպավորությունն այնպիսին է, որ ՀՀԿ-ն համարժեք պատասխաններ չի տալիս: Ինչո՞ւ: - Բոլորս էլ գիտեինք` որքան մոտենան ընտրությունները, այնքան ավելանալու են կեղծիքը, սուտը, հերյուրանքները, սև քարոզչությունը: Դա մեզ համար նորություն չէ: Առհասարակ հզոր քաղաքական ուժը միշտ էլ պետք է պատրաստ լինի, որ բոլորը պետք է հարձակվեն, քարկոծեն իրեն: Դա հզորության համար առաջին հայտանիշն է: Ինչ պետք է անի հզորը այդ դեպքում: Հզորը պետք է հզորին վայել պահվածք ունենա և չիջնի ամեն ընդդիմախոսի մակարդակին: Մի խոսքով` մեծահոգի լինի և հանդուրժող: - Իսկ եթե հակաքարոզչությունը անցնում է ամեն չափ ու սահման, օրինակ ՀՀԿ նախկին գործընկեր ՕԵԿ-ը հանրության հետ հանդիպումների ժամանակ անընդհատ քարկոծում է կառավարությանը, այսինքն ՀՀԿ-ին: Այս դեպքո՞ւմ էլ պատասխանելն ավելորդ եք համարում: - Այդ կուսակցությունը սև քարոզչությամբ է փորձում արժեվորել իրեն: Դա էլ ոչ ընդունելի, բայց հասկանալի մարտավարություն է: Բայց չէ՞ որ հասարակությունը այդքան միամիտ չէ: Նույն ՕԵԿ-ը երեք տարի իշխանության մեջ էր: Մի քանի ամիս է, ինչ դուրս է եկել իշխանությունից և այսօր, օրինակ, խոսում է ծնելիության անկման մասին: Ի՞նչ է, ծնելիությունը անկում ապրեց հենց իրենց իշխանությունից դուրս գալուց հետո՞, հենց այս վերջին ամիսների՞ն: - Մի խոսքով, ձեր դեմ ուղղված սև քարոզչությունից Դուք առանձնապես չեք մտահոգվում: - Բացարձակապես ոչ: Որովհետև ինչ խոստումներ որ տվել ենք ժողովրդին, կատարել ենք: Անիրականանալի խոստումներ երբեք չենք շռայլել: Ի տարբերություն այլ քաղաքական ուժերի, մենք դա գործով ենք ապացուցել: Հիմա էլ, ինչ խոստանում ենք ժողովրդին, հաստատապես անելու ենք: - Այսպիսի մի հարց. բոլորը համոզված են, որ Վիկտոր Դալլաքյանը «Բարգավաճ Հայաստանի» խոսափողն է: Հատկապես վերջերս Վ. Դալլաքյանը ոչ թե քննադատում է ամբողջ իշխանություններին, այլ հիմնականում կառավարությանը, այսինքն` ՀՀԿ-ին: Կարելի՞ է դրանից հետևություն անել, որ «Բարգավաճ Հայաստանը» նույնպես ՀՀԿ-ի նկատմամբ խիստ քննադատաբար է տրամադրված: - «Բարգավաճ Հայաստանը» և նրա ղեկավարը հարգալից վերաբերմունք ունեն Հանրապետականի նկատմամբ: Չեմ կարծում, թե այդ կուսակցության խոսափողը Վ. Դալլաքյանն է լինելու: «ԲՀ»-ն, համոզված եմ, Վ. Դալլաքյանին չի ընտրի որպես իր խոսափող: Նախընտրական տարի է, և, բնականաբար, այն քաղաքական գործիչները, որոնք իրենց նախկին տեղում չեն, ինչ-որ պատճառներով հայտնվել են «դրսում», այժմ նոր տեղ են որոնում: Հիմնականում աղմկարարությամբ հենց նրանք են զբաղվում: Իհարկե, գրագետ են, կարող ուժ են և ցանկանում են, որ իրենց որևէ մեկը «վերցնի»: Վերջիններս իրենց ապրանքային տեսքն ի ցույց դնելու խնդիր ունեն: - Անդրադառնանք կրկին ՕԵԿ-ին: Չեն հերքվում այն շշուկները, որ այս կուսակցության ստեղծման ակունքներում եղել է Պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանը: Բայց օեկականները կարծես թե նրան էլ, մեղմ ասած, չեն «խնայում»: - Գիտեք ինչ, քաղաքականության մեջ արժեքային համակարգը մի քիչ այլ է, համենայնդեպս, շատ ավելի բարդ է, քան զուտ մարդկային հարաբերություններում: Այն, ինչ քաղաքական դաշտում ընդունելի է, մարդկային հարաբերություններում կարող է և ընդունելի չլինել: Ես չգիտեմ (այդ տեղեկատվությանը չեմ տիրապետում), թե ՕԵԿ-ի ստեղծման ակունքներում ով է եղել, ով է օգնել, ով ինչ խնդիրներ է լուծել, բայց, համաձայն եմ, որ այս հակաքարոզչությունն առկա է: Եվ կրկնում եմ` «խփում» են, որպես կանոն, ուժեղին: Սերժ Սարգսյանին «չխփեն», «կխփեն» Անդրանիկ Մարգարյանին, կամ ՀՀԿ-ից մեկ ուրիշին: Ցավոք, դա էլ ընտրական տեխնոլոգիա է: Ես չեմ ուզում, որ մեր խոսակցության մեջ այդքան արժեվորենք և քննարկենք հատկապես «Օրինաց երկրի» խնդիրը: Որպես լուրջ մրցակից ՕԵԿ-ի դեմ սև փիառ կիրառելու խնդիր ՀՀԿ-ն չունի: - Բայց ՕԵԿ-ը ունի°: - Դե, եթե ունի, դա իր խնդիրն է: Շատ քաղաքական ուժեր էլ, թերևս, մրցակցի դեմ նման սև քարոզչության կարիքն ունեն, և դա հասկանալի է: Մրցակցությանը դիմանալու հարց են լուծում: - Իսկ ինչպե՞ս է ՀՀԿ-ն պատրաստվում ընտրություններին: - Նախապատրաստական աշխատանքներ տարվում են: Ամրապնդվում են տեղական կառույցները: Կուսակցությանը անդամագրվելու հարցում շեշտը դնում ենք ոչ այնքան քանակի, որքան որակի վրա: Մի խոսքով` բնականոն կազմակերպչական գործունեություն ենք իրականացնում: Նախընտրական տարի է. բնականաբար, աշխատանքներն ավելի ակտիվանում ու աշխուժանում են:

Արամ ՀԱԿՈԲՅԱՆ