Հարգանք` յուրաքանչյուրի նկատմամբ


 

Երկարատև պառակտումից հետո օրերս վերամիավորվեց հայ ավանդական կուսակցություններից մեկը` Հայաստանի ռամկավար ազատական կուսակցությունը: Կուսակցության ապագա անելիքների մասին է զրույցը ՀՌԱԿ նորընտիր ատենապետ, «Ազգ» պարբերականի գլխավոր խմբագիր Հակոբ ԱՎԵՏԻՔՅԱՆԻ հետ:

Նորանկախ Հայաստանի հետ ՀՌԱԿ-ը վերադարձավ հայրենիք, բայց այլ կուսակցությունների նման չխուսափեց պառակտման տենդից: Ի՞նչը նպաստեց վերամիավորմանը:

- 93, 94 թթ. կուսակցությունում պառակտիչ գործընթացներ տեղ գտան: Որոշ ժամանակ դա եղել է այն տարիների իշխանությունների` ՀՀՇ-ի խարդավանքներով, այնուհետև ներքին զարգացումների հետևանքով: Ի վերջո, մեզ հաջողվել է ամուր կառույց ստեղծել. մինչև 2003 թ. խորհրդարանական ընտրություններում մոտ 8 տոկոսի քվե էինք ստացել, բայց երկու օրվա ընթացքում ամեն բան փոխվեց: Դրանից հետո հուսահատ վիճակ ստեղծվեց: Այդ ընթացքում էր, որ հեռուստաընկերություններից մեկի եթերում այն ժամանակ մեր ատենապետ Ռուբեն Միրզախանյանը թղթակցի հարցին, թե ինչո՞ւ մեր կուսակցությանը ժողովուրդը ձայն չտվեց, թևավոր պատասխան տվեց, ասաց` իսկ ժողովուրդը Հայաստանում ի՞նչ կապ ունի ընտրությունների հետ: Երեք տարի առաջ կուսակցության բազմաթիվ անդամներ հավաքվեցին և որոշեցին, որ այլևս չի կարող այսպես շարունակվել: Եվ ստեղծվեց Արմենական ռամկավար կուսակցությունը: Մոտ մեկ տարվա ջանքերի արդյունքում մեզ հաջողվեց ՌԱԿ-ի հետ միավորվել:

Ազատականությունը որպես այդպիսին, ինչպե՞ս է դրսևորվել մեզանում. արդյո՞ք վայրի կապիտալիզմի չենք հասել:

- Հայաստանում փորձ է արվել ազատականությունը միայն տնտեսական հողի վրա կիրառել, ընդորում` խեղաթյուրված ձևով: Ազատականությունը եթե չի զուգահեռվում, չի հավասարակշռվում ռամկավարությամբ, այսինքն, ժողովրդավարությամբ, միշտ այդպես է լինում: Այն երկրները, որոնք միայն ազատական սկզբունքն են որդեգրել` առանց դեմոկրատականի, այդ երկրներում տեսնում ենք միայն 10 տոկոս բարձր մակարդակի` ճոխ կյանքի կրողներ և 90 տոկոս աղքատներ:

Սոցիալական բևեռացումը մեծ է:

- Շատ մեծ է: Այդ պատճառով մենք ոչ թե ազատական ենք, այլ ռամկավար ազատական, որովհետև դեկոկրատիան հակակշռում է ազատականությանը: Եվ այս առումով, կարծում եմ` մենք ուրիշ կուսակցություններից տարբերվում ենք և առողջ ուժերի հետ համագործակցելով պետք է աշխատենք, որպեսզի կարողանանք մեր գիծը արմատավորել, Հայաստանում ազատականության և դեմոկրատիայի իրական պատկերացում ստեղծել:

- 2003-ից հետո ՀՌԱԿ-ը չի մասնակցել համապետական ոչ մի ընտրության: Իսկ առջևում նախագահական ընտրություններ են: Ի՞նչ կողմնորոշում կունենա ՀՌԱԿ-ը, կսատարի նախագահի թեկնածուներից որևէ մեկի՞ն, թե՞ սեփական թեկնածուն կունենա:

- Բացառվում է, որ առաջիկա նախագահական ընտրություններում կուսակցությունն իր թեկնածուն ունենա: Չենք կարող այդպիսի սուտ հավակնություններ ունենալ: Մենք հավանաբար կսատարենք թեկնածուներից որևէ մեկին: Թե ում` հիմա դեռ վաղ է ասելը:

Հակոբ Ավետիքյանին հասարակությունը ճանաչում է որպես նորանկախ Հայաստանում առաջին ազատ թերթերից մեկի անփոխարինելի խմբագրի: Ինչպե՞ս եք գնահատում այսօրվա մեր մամուլի վիճակը, խնդիրները:

- Տպագիր մամուլը շատ ցավալի վիճակում է գտնվում: Շատ արհեստական ջրբաժաններ են ստեղծել` ընդդիմադիր և իշխանամետ մամուլ:

Կարծում եմ` լրագրողն ինքնին պետք է ընդդիմադիր կեցվածք ունենա, որովհետև մամուլի դերը հասարակության մեջ առկա բացասականը ջրի երես հանելն է:

- Այո: Ընդդիմադիր ասելով Հայաստանում հասկանում են այն, որ իշխանություններին անընդհատ քննադատում, «քլնգում» են: Բայց դրանք ազատ մամուլ չեն, չնայած` հայհոյելու բացարձակ ազատություն ունեն: Դրանք իրենց ազատությունը շփոթում են հայհոյելու հնարավորություն ունենալու մեջ: Դրանք կուսակցական մամուլ են. հետո ի՞նչ, որ դրանցից որևէ մեկի վրա չի գրված, օրինակի համար, ՀԱԿ կամ ՀՀՇ: Դիմացի կողմին, հակառակ կողմին քննադատում են, սեփական սխալներին չեն էլ անդրադառնում: Մենք անցնող տարիներին ունեցել ենք դեպքեր, երբ թերթերի խմբագիրներից մեկին հանեցին մի հոդվածի համար, որում քննադատություն էր եղել թերթին հովանավորող կուսակցության մասին: Եվ խոսում են ժողովրդավարությունից:

Դա խորհրդային ժամանակներից մնացած հիվանդություն է:

- Այո: Մյուս կողմից էլ ունենք լրատվամիջոցներ, որոնք խիստ իշխանամետ են: Դրանք էլ են կուսակցական: Կան մի քանի թերթեր, որոնք փորձում են պրոֆեսիոնոլ կերպով մոտենալ հարցին, հանդուրժողականություն են ուզում տարածել: Ես համարում եմ, որ մեր թերթը դրանցից մեկն է, և բարեբախտաբար, մենակ չենք: Խմբագիրը կամ լրագրողը, ըստ իս, չպետք է լինի կուսակցական: Հիմա ես ինձ հակասում եմ: Ես ոչ միայն կուսակցական եմ, այլ նաև կուսակցության ատենապետն եմ: Բայց դա պարագաների բերումով է ստացվել: Հիմա ինձ բավական բարդ իրավիճակ է սպասվում: Ես պետք է կարողանամ հակակշիռները պահպանել իմ մեջ և իմ գործընկերների մեջ: Քննադատությունը պետք է հիմնված լինի իրական փաստերի վրա: Եթե քննադատում ես Հանրապետության նախագահին, պետք է մի քիչ զգույշ լինես, ձեռքիդ ամուր փաստեր ունենաս: Հանրապետության նախագահ ասացի, բայց նկատի ունեմ ընդհանրապես իշխանությանը: Սրանով հանդերձ, պետք է կարողանանք այնպես անել, որ լրագրողներն իրենց ազատ զգան, և իմ կուսակցական պաշտոնը ինքնագրաքննություն չենթադրի:

Բայց որքանո՞վ կարող ենք ասել, որ մեր մամուլն ազատ է: Չէ՞ որ մամուլի ազատությունը պայմանավորված է նաև ֆինանսներով, իսկ ֆինանսներն այսօր հիմնականում օլիգարխների ձեռքում են:

- Մեր պարագան քիչ տարբեր է: Մեր բաժնետերերից մեկն Արա Աբրահամյանի կրտսեր եղբայրն է, բայց ի սկզբանե համաձայնել ենք, որ բովանդակային առումով որևէ ազդեցություն չլինի: Միայն Արա Աբրահամյանն ընդամենը մեկ դիրեկտիվ է ներկայացրել` օգնել Հանրապետության նախագահին:

Ընդունեք մեր շնորհավորանքները, և` շնորհակալություն հետաքրքիր զրույցի համար:

Արթուր ԴՈԽՈԼՅԱՆ