Զգուշանանք… նաև վրացական սնունդից
ՄԵԿՏԵՂՈՒՄ ԵՆ ՈՒԺԵՐԸ
Մինչև խելքի կգան, արդեն ուշ կլինի: Ժողովրդական այս ասացվածքն այսօր նաև մեր հարևան Վրաստանի է համար ասված: Վիրահայերը, Հայաստանի տարբեր քաղաքական գործիչներ բազմիցս հորդորել են Թբիլիսիին՝ այդպես ինքնամոռաց չնետվել Թուրքիայի և Ադրբեջանի գիրկը՝ Հայաստանի պատմության դառը փորձից դասեր քաղելով: Բայց առայժմ Վրաստանի ղեկավարությունն անտեսում է դա, կամ էլ այնքան է կախվել թուրք-ադրբեջանական տանդեմից, որ հնար չունեն սարդոստայնից դուրս գալ:
Ինչևէ, չմիջամտելով հարևան երկրի ներքին գործերին, տեղեկացնենք, որ Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Վրաստանի պաշտպանության նախարարները եռակողմ համագործակցության վերաբերյալ հուշագիր կստորագրեն: Այս մասին հաղորդում է Վրաստանի ՊՆ մամուլի ծառայությունը: Ընդ որում, կստորագրվի հուշագիր՝ ռազմական համագործակցության ընդլայնման համար:
Այս երեք երկրների համագործակցությունը տարբեր ոլորտներում՝ նորություն չէ: Ավելին, անգամ տեղավորվում է աշխարհաքաղաքական որոշակի համատեքստում: Նախ երեքն էլ քիչ թե շատ խնդիրներ ունեն Ռուսաստանի հետ: Վրաստանը 2008-ի ռուս-վրացական պատերազմից հետո տարածքներ կորցրեց: Ադրբեջանը պարբերաբար դժգոհում է արցախյան հարցում Ռուսաստանի «պրոհայկական» դիրքորոշումից: Կարծես Մոսկվայից գնած զենքով չեն խոցում Հայաստանի ու Արցախի սահմանները: Երևի ակնկալում է, որ ՌԴ-ն պետք է Արցախը փաթեթավորած իրեն մատուցի:
Թուրքիան էլ ոչ միայն արցախյան հակամարտության, այլև ռուս-թուրքական հարաբերությունների վրա հայկական շրջանակների բացասական ազդեցությունից է տրտնջում:
Հիշենք 2015 թ. Ռուսաստանում Թուրքիայի դեսպան Ումիթ Յրդըմի հայտարարությունը.
-Անկարան ողջունում է Ռուսաստանի մասնակցությունը Թուրքիայի և Հայաստանի միջև վիճելի հարցերի կարգավորմանը, բայց հայկական կողմին կոչ է անում չխանգարել ռուս-թուրքական հարաբերություններին: Ցավոք շրջանակներ կան, որոնք հետաքրքրված չեն մեր հարաբերությունների զարգացմամբ: Օրինակ, Ռուսաստանում և դրսի որոշ հայկական շրջանակներ այլ տեսակետ ունեն: Նրանք չեն նպաստում մեր երկկողմ հարաբերությունների զարգացմանը: Ավելին, կարող եմ ասել, որ նրանք բացասական ազդեցություն են թողնում այդ գործընթացի վրա:
Բացի այդ, վերոնշյալ երկրներից երկուսում՝ Վրաստանում և Թուրքիայում, ՆԱՏՕ-ի բազաներ են: Հետևաբար, համագործակցությունը չի հակասում Արևմուտքի քաղաքականությանն ու շահերին, թեև այս երեք երկրների կողմից առանձին ռազմական բլոկի հավանական ստեղծումը (իսկ դրա մասին որոշ կանխատեսումներ կան) հաստա՛տ Արևմուտքի սրտով չի լինի:
Մի հանգամանք ևս. Թուրքիայում սահմանադրական բարեփոխումներից հետո ԵՄ-ի, Արևմուտքի տարբեր ներկայացուցիչներ հայտարարեցին, որ դռները փակ են Անկարայի համար: Սրան եթե գումարենք ժողովրդավարության խայտառակ ոտնահարումը Բաքվում, Բաքվի իշխանության կոռումպացված լինելն ու դրա պատճառով միջազգային հարթակներում մերժվելը, հասկանալի է դառնում ռազմական ոլորտում ուժերը մեկտեղելու ցանկությունը:
Ո՞րն է մեր անելիքը: Անվտանգության մեր մարմինները բազմապատկված ուշադրությամբ պետք է հետևեն այս ամենին, փորձեն պարզել, թե ինչ վտանգներ կան կամ կարող են լինել Հայաստանի համար: Եվ ուշադիր լինեն ոչ միայն ռազմական ոլորտի տեղաշարժերին, այլև, ինչո՞ւ չէ, Վրաստանից Հայաստան եկող սննդամթերքին, ապրանքներին: Ի վերջո, պատերազմը կամ դրա սպառնալիքը միայն զենքով, բացահայտ հարայ-հրոցով չի լինում: